Karel Čapek

Karel Čapek (1890–1938), een van de belangrijkste Tsjechische schrijvers van de twintigste eeuw, schreef onder meer romans, korte verhalen, science-fiction, toneelstukken, essays en reisimpressies. In 1921 brak hij internationaal door met zijn toneelstuk R.U.R., waarin hij het begrip ‘robot’  introduceerde. Ook zijn latere roman Oorlog met de salamanders (die de strijd aangaan met de mens) zorgde voor roem buiten de Tsjechische grenzen. Vanaf de jaren dertig werd zijn werk (vaak vanuit het Duits) in het Nederlands vertaald.

Later verschenen vertalingen uit het Tsjechisch en werd zijn oeuvre herontdekt. Befaamd is Čapeks vertaalde trilogie – Hordubal (1933), Meteoor (1934), Een doodgewoon leven (1934) –, die wordt gekenmerkt door filosofische thema’s die hij via de roman toegankelijk wilde maken voor een breed publiek. Elke roman heeft zijn eigen verhaal, maar delen dezelfde kernvraag: in hoeverre is de mens in staat de werkelijkheid waar te nemen zoals die ‘echt’ is. Čapek laat zien dat de ervaren werkelijkheid nooit samenvalt met de ‘objectieve werkelijkheid’ aangezien onze waarneming subjectief gekleurd is. De waarheid is niet absoluut, maar ‘meerstemmig’.

Overigens bezocht Karel Čapek in 1931 Nederland tijdens zijn deelname aan het internationale PEN-congres in Den Haag. Zijn impressies van dat congres en de Hollandse steden zijn onder andere gebundeld in Prenten van Holland (vertaling Kees Mercks, 2009, uitgeverij Voetnoot).

Kees Mercks
was tot zijn pensionering hoofddocent Tsjechische en Slavische letterkunde aan de Universiteit  van Amsterdam. Voor de promotie van de Tsjechische literatuur ontving hij bij zijn afscheid de zilveren penning van Jan Masaryk en verscheen een bundeling van zijn wetenschappelijke artikelen Regressus ad futurum/Terugblik voor de toekomst over Tsjechische literatuur.
Als vertaler debuteerde hij in 1975 met de vertaling van Guinese biggetjes van Ludvík Vaculík, daarna vertaalde hij proza van vele Tsjechische schrijvers waaronder Ivan Klíma, Václav Havel, Bohumil Hrabal, Jiří Weil, Comenius, Božena. Němcová en Karel Čapek.
Mercks ontving voor zijn vertalingen de Prijs van de Franse ambassade voor het vertalen van een toneelstuk van Ch. Mahieu (1962), Aleida Schotprijs (1985) en de Martinus Nijhoffprijs (1987) en een nominatiewerk voor de Europese Aristeion-prijs (1999) en de Filter Vertaalprijs (2017).
In 2024 verscheen zijn vertaling Een driebenig paard van Bohumil Hrabal.

Michiel Bijmans
studeerde in 2007 af aan ArtEZ Toneelschool Arnhem. Sindsdien is hij werkzaam als acteur, dramaturg, docent en (spel)begeleider/ eindregisseur. Michiel speelde onder meer in voorstellingen van Daniël van Klaveren, HNTJong, Bonheur Theaterbedrijf en in voorstellingen die hij in ensemblebezetting maakte en speelde.
Michiel is werkzaam als artistiek teamlid/ dramaturg bij Theater Sonnevanck. Hiernaast is hij als docent betrokken bij ArtEZ University of the Arts.
Op het podium van Salon Saffier vertolkte Michiel eerder de rol van Georg Bendemann in Das Urteil in ‘De Nacht van Kafka’. Verder droeg hij teksten voor van Jean Cocteau, Hemingway, Rilke, Camus en Seamas O’Kelly.